یکی از مشخصههایی که از سیگنال گفتار استخراج میشود و در بسیاری از کاربردها مورد استفاده قرار میگیرد ضرایب کپسترال میباشد.
آنالیز کپسترال (Cepstral analysis) روشی است متداول در حوزه پردازش سیگنال و پردازش گفتار صوتی به منظور فشرده سازی یا کد کردن گفتار با کیفیت بالا در نرخ بیت (bit rate) پایین.(برای مطالعه مبحث مربوط به کدینگ و فشرده سازی گفتار کلیک کنید.) این روش به طورگسترده ای برای کد نمودن گفتار ، سنتز گفتار ، شناخت گفتار، شناخت گوينده ، احراز هويت گوينده و ذخیره سازی گفتار استفاده میشود.
این ضرایب نه تنها اطلاعات فیلتر مجرای گفتار را در خود دارند، بلکه حاوی اطلاعات سیگنال تحریک نیز هستند. بنابراین مشخصه مناسبی برای تشخیص گفتار, دستهبندی اصوات و … میباشد.
از جمله مهمترین انواع آنالیز کپسترال میتوان از موارد ذیل نام برد:
complex cepstrum
real cepstrum
power cepstrum
phase cepstrum
اساس کلی آنالیز کپستروم طی کردن روند زیر است:
اما تفاوت انواع کپستروم در مرحله لگاریتمگیری اتفاق میافتد. به عنوان مثال برای محاسبه power cepstrum از لگاریتم اندازه به توان دو استفاده میکنیم, در محاسبه real cepstrum از اندازه قسمت حقیقی DFT لگاریتم گرفته میشود و … (برای مشاهده دقیق روابط و اطلاعات بیشتر میتوانید به سایت ویکیپدیا مراجعه نمائید)
تفاوت کپستروم حقیقی و مختلط اینست که آنالیز کپستروم مختلط, حاوی اطلاعات فاز سیگنال صحبت نیز هست. اما از آنجا که اطلاعات فاز در شنوایی انسان اهمیت اندکی دارد معمولا از آنالیز کپستروم حقیقی استفاده میشود.
